Bijen zijn onmisbaar in de natuur. Bijen helpen gewassen bij de bevruchting. De bijensterfte is echter hoog en daarom heeft de bij jouw hulp nodig! Kom in actie en help de bij!
De rol van de bij
Bijen bestaan uit hommels, honingbijen en wilde bijen (solitaire bijen). Een honingbijenvolk in een bijenkast kan wel 50.000 bijen bevatten en deze zijn voornamelijk bezig met hun eigen voortbestaan. De koningin (honingbij) legt voortdurend eitjes en zorgt dat het bijenvolk groot genoeg blijft. De andere bijen vliegen uit om stuifmeel en nectar te verzamelen. Dit dient als voedsel voor zowel het broed als de volwassen bijen.
Hiermee zorgt de bij voor bestuiving (ook wel: bevruchting). De bij kruipt in de bloem om nectar te verzamelen en komt in aanraking met stuifmeel. Vliegt vervolgens naar de andere bloem waar het stuifmeel wordt afgegeven en zo vindt de bevruchting plaats. Zonder bestuiving krijgt de courgetteplant bijvoorbeeld geen grote vruchten. Met bestuiving bewijzen de bijen planten en mensen dus een grote dienst. Bijen zijn verantwoordelijk voor 80% van alle bestuiving! De bij is dus onmisbaar.
Maar wist je dat de wilde bijen belangrijker zijn voor de bestuiving dan de bekende honingbij? Wilde bijen bestaan uit circa 350 soorten en brengen meer stijfmeel over per bezoek dan de bekende honingbijen. Wilde bijen (solitaire bijen) doen bijna alles alleen: het maken van een nest, het zoek van voedsel en het leggen van eitjes. De honingbijen en hommels hebben een meer sociaal karakter.
Hoge bijensterfte
Er is sprake van een hoge bijensterfte. Over de oorzaken is veel onduidelijkheid. Er zijn drie plausibele oorzaken:
- De varroamijt, een uitwendige parasiet die is overgekomen uit Azië. De varroamijt klampt zich vast aan jonge bijen en zuigt bloed. Het bijenvolk loopt hierdoor verhoogde kans om in te storten (mede door extra vatbaarheid voor virussen).
- Het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Bij het verzamelen van stuifmeel en nectar wordt de bij vergiftigd, wat de gezondheid bedreigt.
- Het aantal wilde drachtplanten op akkers en weilanden is in de afgelopen decennia sterk achteruit gegaan. De tijd dat de velden nog vol korenbloemen stonden is lang geleden.
Wat kun je doen om de bij te helpen?
Om de bij te helpen, kun je drachtplanten zaden zaaien en nestgelegenheid creëren. Drachtplanten zijn bloemen, struiken of bomen die veel stuifmeel en nectar bevatten. Zaai drachtplanten in bloembakken, lege tuinperkjes of in de moestuin. Zorg voor drachtplanten in elk seizoen, dan heeft de bij het hele jaar door voldoende stuifmeel en nectar.
Wil je voor de wilde bijen nestgelegenheid creëren? Plaats dan een aantal stenen met wat losse aarde in een zonnige hoek of maak een bijenhotel. In zo’n natuurlijke omgeving (bijen-biotoop) kan de wilde bij zich onderhouden en voortplanten.
Vanzelfsprekend gebruik je geen gif of andere onnatuurlijke bestrijdingsmiddelen bij het onderhoud aan je tuin.
Welke drachtplanten zijn geschikt?
Bijen worden blij van elke plant die stuifmeel of nectar produceert. Met onderstaand overzicht bied je bijen ieder seizoen een fijne plek in je tuin. Op imkerpedia.nl vind je het volledige overzicht van drachtplanten.
| Seizoen | Drachtplanten in bloei |
| Voorjaar | grote klaproos, goudsbloem, zomeraster, karpatenklokje, bosaardbei |
| Zomer | bijenvoer, grof bieslook, stokroos, komkommerkruid, ridderspoor, duizendschoon, slangenkruid, vlijtig liesje, lavendel, vlas, zeepkruid, Oost-Indische kers, ijzerhard |
| Najaar | dille, Aster, cosmea, zonnebloem, basilicum, afrikaantje |
Om de bij te helpen hoef je geen grote tuin te hebben. Een plantenbak met bloemen op het balkon of een paar drachtplanten in de tuin helpen al. Zaai bloemen op je balkon of geef de bij ruimte in je tuin om te nestelen. Samen maken we van Nederland een bijen-biotoop!
Bronnen en meer informatie:
www.wur.nl
www.drachtplanten.nl
www.imkerpedia.nl (drachtplanten)
www.bestuivers.nl
www.tuindreef.nl (zaden)
www.futureearth.org