De hele dag zat je al binnen. Benauwd op elkaar gepakt in een kantoor. Je kijkt naar het verleidelijke buiten. Een lonkend zonnetje en lekker droog. Tijd voor een lopende lunch met een leuke collega.
Je pakt je gezonde reep en het drankje propvol vitamientjes. Gezond? Jazeker, het staat duidelijk (en vooral klein) op de verpakking. Het eerlijke verhaal. En dat eerlijke verhaal op die verpakking … die laat je al pratend achteloos op straat achter. Je hebt het niet eens in de gaten.
Bingo!
Een testje? Trek de voordeur achter je dicht. Kijk goed om je heen. Wedden?! Je ziet een leeg flesje, of een ingedeukt blik, een plastic zak, een paar kleffe peuken, wat zompige folders. Is je kaart al vol? Bingo!
Dus dan ligt er wat troep, hoor ik je denken. Van dat zwerfafval heb je toch geen last. Het bijt je niet. Je moet je er gewoon niet zo aan storen. Dat spul waait vanzelf wel weer weg. Of het vergaat. Is het vandaag niet, dan is het morgen wel. Of het wordt opgehaald door mensen die daar nog voor betaald krijgen ook. Win-win! Niks aan de hand.
De stad alleen?
Afval zwerft natuurlijk niet alleen in de stad. In dorpen, langs binnenwegen, in weilanden, langs snelwegen, in bos en hei, op het strand en in de duinen. Overal ligt zwerfafval. Zelfs in de buurt van afvalbakken slingert het vaak rond. Want ja, soms is zo’n bak vol. Toch blijft het vreemd om dat lege blikje daar dan maar gewoon op de grond achter te laten.
Dierenleed
De verspreiding van zwerfafval heeft niet alleen consequenties voor de mens. Het gekke is, wij – veroorzakers van het probleem – komen nog vrij goed weg. De echte zondebok is het dier. Vogels krijgen die kleine stukjes plastic of blik vaak binnen. Funest voor hun ingewanden.
Ook koeien worden ziek of sterven zelfs. Het trieste jaarlijkse verhaal over 4000 koeien, grasmaaien, versplintering, ontstekingen en koeienmagen zie je hier.
De prijs van zwerfafval
Moeten we het ook nog hebben over het prijskaartje dat aan zwerfafval hangt? Moet het nóg overtuigender? Zo rekende Staatsbosbeheer bijvoorbeeld uit dat zij per jaar algauw € 500.000,- kwijt zijn aan de schoonmaak van onze bossen. En Rijkswaterstaat meldde in 2018 dat er in dat jaar tijdens opruimacties maar liefst 8.436 vuilniszakken verzameld en afgevoerd werden.
Kijken we naar ons hele land – ja, ga gerust even zitten – dan zijn de cijfers ronduit schrikbarend. Onderzoek van Recycling netwerk wees namelijk uit dat de totale kosten rondom zwerfvuilbeleid (de reiniging, verwerking en preventie) die gemeenten en andere partijen zo’n tien jaar geleden al ophoestten worden geschat op circa € 250.000.000 per jaar.
Statiegeld op plastic en blik
Een veelgehoorde oplossing is het heffen van statiegeld op kleinere plastic flessen en blik. Dat zal wel wat gaan helpen. Toch geeft die voorgestelde schamele 15 cent volgens mij geen al te duidelijk signaal. Daarnaast moeten we er nog zeker tot de zomer van 2021 op wachten. Het invoeren van statiegeld op blik duurt duurt – als we de NOS mogen geloven – zelfs nog een jaar langer.
De slimme klep als oplossing
Hoogste tijd dus voor een echte oplossing. Gelukkig zijn allerlei mensen op alle niveaus dagelijks met het probleem van zwerfafval bezig. Betaald en onbetaald. Vaak vanuit een diepe overtuiging.
Zo zijn er in Haarlem een aantal ondergrondse afvalcontainers geplaatst. Ze worden gebruikt voor de storting van het huisvuil via een pasje. Maar een simpel klepje, dat altijd gewoon open kan, maakt het mogelijk daar ook zonder zo’n pasje te kunnen storten. Handig voor je lege blikje of flesje. Ook Bodegraven-Reeuwijk omarmt de zwerfvuilklep. Biedt jouw gemeente die klep ook? Ik lees het graag in een reactie hieronder.
Schwarzenegger
Vraagje: ooit van Dirk en Bernadette gehoord? Gaat er een belletje rinkelen bij de namen Zwerfinator en Peukenmeisje? Schrik niet, ze hebben gelukkig niks met Arnold Schwarzenegger te maken. Van hem moet je het niet hebben. Van Dirk en Bernadette wel. Het zijn verwoede verzamelaars van zwerfafval. Ieder met een eigen specialiteit. Beiden met een missie: het moet een stuk schoner in ons land. En daar steken zij de handen voor uit de mouwen.
Omgekeerde ophaaldienst
Het kan ook anders moet de politie van Nieuwpoort hebben gedacht. Zij stoorden zich te vaak aan jongeren die zich niet wensten te conformeren aan het concept afvalbak. Lang verhaal kort; de politie was niet blij met de rondzwervende restanten van Happy Meals. Of die jongeren dat wel waren toen zij de volgende ochtend alles in hun eigen voortuin terugzagen? Hun ouders zeker niet!
En verder?
Blijven we met zijn allen vinden dat het een taak is van ‘de instanties’ en van vrijwilligers? Dat zij het maar moeten opruimen. Laten we eerlijk zijn. Op deze manier doorgaan, helpt niet (genoeg). Toch is de oplossing gemakkelijker dan je denkt.
Ik zag laatst een moeder met haar zoontje op tv. De knul zei dat hij het niet meer dan logisch vond om troep in een prullenbak te gooien. Nee, natuurlijk niet op de grond. Zijn moeder keek trots in de camera.
Ik moest meteen aan drie kleine kindjes denken. Lang geleden. Drie voorbeelden die bewijzen dat het werkt. Ik wéét dat het werkt. Die drie vinden het tegenwoordig als volwassenen nog steeds de gewoonste zaak van de wereld. En dat is meteen het plan. In een notendop.
Jij?
Eindelijk belanden we bij de spil van het verhaal: ouders. Enne … als jij geen kinderen hebt, lees vooral gewoon verder. Vertaal het naar je eigen situatie. Het hoeft allemaal niet zo ingewikkeld en geldverslindend te zijn. Het kan gratis en voor niks. Met een vleugje inzet. Een simpel plan …
VANAF VANDAAG geven ALLE OUDERS het GOEDE VOORBEELD aan hun KINDEREN
Begin bij het begin. Bij je eigen kinderen. Wees duidelijk en geef het goede voorbeeld: gooi gewoon geen afval op de grond. Het kost je niks. Af en toe even opletten. Da’s alles.
Denk je eens in, als iedereen dat doet, dan weet de volgende generatie niet eens meer wat een slimme klep is. Ja, voorgoed verlost van zwerfafval. En dat allemaal dankzij jou … en een wereld vol slimme mensen.
Delen? Graag!
Iedereen blij!
Heb je nog een goede aanvulling?